वास्तु शास्त्रअनुसार घर निर्माण: शान्ति, समृद्धि र सकारात्मक ऊर्जाका लागि मार्गदर्शन

वास्तु शास्त्र, प्राचीन भारतीय विज्ञान, घरको निर्माण र व्यवस्थापनमा सकारात्मक ऊर्जा प्रवाह सुनिश्चित गर्न मार्गदर्शन प्रदान गर्छ। काठमाडौं उपत्यकामा घर निर्माण गर्दा वास्तु शास्त्रको पालना गर्नाले शान्ति, समृद्धि, र स्वास्थ्यमा सकारात्मक प्रभाव पर्छ। यो ब्लगमा हामी वास्तु शास्त्रका आधारमा घरका विभिन्न कक्षहरू (पूजा कोठा, भान्सा, भोजन कक्ष, शयन कक्ष, शौचालय, बालबालिका कक्ष, पाहुना कोठा, र व्यक्तिगत कक्ष) को निर्माण र व्यवस्थापनका लागि उपयोगी सुझावहरू प्रस्तुत गर्छौं। 

१. पूजा कोठा: सकारात्मक ऊर्जाको केन्द्र

पूजा कोठा घरको पवित्र स्थान हो, जसले परिवारमा शान्ति र समृद्धि ल्याउँछ। वास्तु शास्त्रअनुसार पूजा कोठा निर्माण गर्दा निम्न कुरामा ध्यान दिनुपर्छ:

• स्थान: पूजा कोठा इशान कोण (उत्तर-पूर्व) मा बनाउनु उत्तम हुन्छ। यो दिशा सकारात्मक ऊर्जा र शान्तिको प्रतीक हो।
• रंग: कोठाको भित्तामा हलुका क्रिम वा सेतो रंग प्रयोग गर्नुहोस्। यी रंगहरूले शान्त र पवित्र वातावरण सिर्जना गर्छन्।
• मूर्ति र तस्बिर: भगवानका मूर्ति वा तस्बिरहरू नैऋत्य कोण (दक्षिण-पश्चिम) मा राख्नुहुँदैन, किनकि यसले काममा अवरोध र नकारात्मक प्रभाव निम्त्याउँछ।
• विशेष सुझाव: दुई गोमती चक्र र दुई शालिग्राम एकै ठाउँमा राख्नुहुँदैन। यसले गृहस्वामीमा अशान्ति र तनाव निम्त्याउन सक्छ।
• लाभ: वास्तु-अनुकूल पूजा कोठाले परिवारमा सकारात्मक ऊर्जा र आध्यात्मिक शान्ति बढाउँछ।

२. भान्सा: माता अन्नपूर्णाको कृपाको केन्द्र

भान्सा घरको समृद्धि र स्वास्थ्यको आधार हो। वास्तु शास्त्रअनुसार भान्साको निर्माण र व्यवस्थापनले परिवारको कल्याणमा ठूलो प्रभाव पार्छ।

• स्थान: भान्सा आग्नेय कोण (दक्षिण-पूर्व) मा बनाउनु उत्तम मानिन्छ। यदि ठाउँ अभाव छ भने वायव्य कोण (उत्तर-पश्चिम) मा पनि बनाउन सकिन्छ।
• ग्यास/चुलोको स्थिति: खाना पकाउने ग्यास वा चुलो आग्नेय कोणमा राख्नुपर्छ। यदि भान्सा अन्य कोणमा छ भने पनि चुलोको मुख आग्नेय दिशातर्फ हुनुपर्छ।
• स्वच्छता: भान्साको पवित्रता र सफाइ मन्दिरको जस्तै हुनुपर्छ। यसले माता अन्नपूर्णाको कृपा प्राप्त हुन्छ।

के नगर्ने? 

• भान्सामा तीनवटा पिर्का राख्नुहुँदैन, किनकि यसले घरमा झगडा र तनाव निम्त्याउँछ।
• भान्सामा रुनुहुँदैन, किनकि यसले परिवारका सदस्यहरूको स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ।
• लाभ: वास्तु-अनुकूल भान्साले परिवारमा सुख, समृद्धि, र स्वस्थ जीवन सुनिश्चित गर्छ।

३. भोजन कक्ष: स्वास्थ्य र समृद्धिको आधार

भोजन कक्षको व्यवस्थाले खाना खाने व्यक्तिको स्वास्थ्य, आयु, र समृद्धिमा प्रभाव पार्छ।

• रंग: भोजन कक्षमा हलुका हरियो वा नीलो रंग प्रयोग गर्नुहोस्। यी रंगहरूले शान्त र सकारात्मक वातावरण सिर्जना गर्छन्।

बस्ने दिशा:

• पूर्व: पूर्व फर्केर खाना खाँदा आयु वृद्धि हुन्छ।
• उत्तर: उत्तर फर्केर खाँदा धन र समृद्धि प्राप्त हुन्छ।
• दक्षिण: दक्षिण फर्केर खानाले प्रेतत्त्वको प्रभाव पर्न सक्छ।
• पश्चिम: पश्चिम फर्केर खानाले रोगको सम्भावना बढ्छ।
• लाभ: वास्तु-अनुकूल भोजन कक्षले परिवारमा स्वास्थ्य, दीर्घायु, र आर्थिक समृद्धि ल्याउँछ।

४. शयन कक्ष: शान्ति र सम्बन्धको आधार

शयन कक्षले विश्राम, मानसिक शान्ति, र पारिवारिक सम्बन्धमा प्रभाव पार्छ।

स्थान: 

• शयन कक्ष नैऋत्य (दक्षिण-पश्चिम) देखि आग्नेय (दक्षिण-पूर्व) वा नैऋत्यदेखि वायव्य (उत्तर-पश्चिम) तर्फ बनाउनुपर्छ।
• घरका अग्रजहरूको कोठा पश्चिम-दक्षिणतर्फ र साना सदस्यहरूको कोठा पूर्व वा उत्तरतर्फ बनाउनु उत्तम हुन्छ।
• गृहस्वामीको कोठा बहु-तल्ले घरमा माथिल्लो तल्लामा बनाउनुपर्छ।

सिरानीको दिशा:

• पूर्व: विद्या र बुद्धि प्राप्तिका लागि उपयुक्त।
• दक्षिण: धन र आयु वृद्धिका लागि शुभ।
• पश्चिम: चिन्ता र तनाव बढाउन सक्छ।
• उत्तर: आयु घटाउन सक्छ।

के नगर्ने? 

• शयन कक्ष पूजा कोठा वा मन्दिरमाथि बनाउनुहुँदैन।
• अन्न भण्डार, गौशाला, भान्सा, वा गुरुस्थानमाथि सुत्ने कोठा बनाउनुहुँदैन।
• लाभ: वास्तु-अनुकूल शयन कक्षले शान्त निद्रा, पारिवारिक सम्बन्धमा सहजता, र मानसिक स्थिरता प्रदान गर्छ।

५. शौचालय: स्वच्छता र सावधानी

शौचालयको गलत स्थानले घरमा नकारात्मक ऊर्जा र बाधा निम्त्याउन सक्छ।

• स्थान: इशान कोण (उत्तर-पूर्व) मा शौचालय बनाउनुहुँदैन, किनकि यसले जीवनमा बाधा र अशान्ति ल्याउँछ।
• रंग र सामग्री: भित्ता र टायल्सको रंग व्यक्तिगत रुचिअनुसार छनोट गर्न सकिन्छ, तर मार्बलको प्रयोग गर्नुहुँदैन।
•  लाभ: वास्तु-अनुकूल शौचालयले घरमा सकारात्मक ऊर्जा प्रवाहमा सहयोग गर्छ।

६. बालबालिकाको शयन

• स्थान: बालबालिकाको शयन कक्ष पूर्व वा इशान कोण (उत्तर-पूर्व) मा बनाउनु उत्तम मानिन्छ। यो क्षेत्र अध्ययन, सभा, र पठनपाठनका लागि शुभ मानिन्छ।  
• लाभ: यस्तो स्थानले बालबालिकाको बौद्धिक विकास र सकारात्मक ऊर्जा प्रवाहमा सहयोग गर्छ।  

७. पाहुना कोठा: आतिथ्यको उत्तम स्थान

• स्थान: पाहुना कोठा वायव्य कोण (उत्तर-पश्चिम) वा त्यसको आसपास बनाउनुपर्छ।  
• लाभ: यो स्थानले पाहुनाहरूको छोटो बसाइलाई सकारात्मक र सहज बनाउँछ।  

८. व्यक्तिगत कक्ष: रचनात्मकता र मनोरञ्जनको स्थान

- संगीत/नृत्य कक्ष: यदि सम्भव छ भने, यस्ता कक्षहरू दक्षिण-पूर्वमा बनाउनुपर्छ।  

- मनोरञ्जन कक्ष: दक्षिण वा पश्चिम-नैऋत्य कोण नजिक बनाउनु उपयुक्त हुन्छ।  

- लाभ: यस्ता कक्षहरूले रचनात्मकता र मनोरञ्जनमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ।  

निष्कर्ष

वास्तु शास्त्रअनुसार घर निर्माण र व्यवस्थापनले परिवारमा शान्ति, समृद्धि, र सकारात्मक ऊर्जा ल्याउँछ। काठमाडौं उपत्यकामा घर बनाउँदा यी सुझावहरू पालना गर्नाले तपाईंको घर सुख, स्वास्थ्य, र समृद्धिको केन्द्र बन्न सक्छ। यदि तपाईं आफ्नो घरलाई वास्तु-अनुकूल बनाउन चाहनुहुन्छ भने, विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोस् र स्थानीय भवन निर्माण नियमहरूको पालना गर्नुहोस्।  

यहाँ वास्तु शास्त्रअनुसार घरका विभिन्न कक्षहरूको निर्माण र व्यवस्थापन सम्बन्धी जानकारीलाई तालिकाको रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ।