वास्तुशास्त्र, प्राचीन भारतीय विज्ञान हो, जसले घर निर्माणको क्रममा प्राकृतिक ऊर्जाको सही उपयोग गर्न मार्गदर्शन गर्छ। घर निर्माण गर्दा वास्तुशास्त्रका सिद्धान्तहरू अपनाउँदा सकारात्मक ऊर्जा प्रवाह हुने, शान्ति, सन्तुलन, र समृद्धि प्राप्त हुने विश्वास छ। नेपाली समाजमा पनि वास्तुशास्त्रको महत्व उच्च छ, जहाँ हरेक व्यक्ति आफ्नो घरलाई सुख, शान्ति र समृद्धिको स्थल बनाउन चाहन्छ। यहाँ प्रस्तुत गरिएको २० टिप्सले घर बनाउँदा वास्तुशास्त्रका मूल सिद्धान्तहरूलाई ध्यानमा राख्दै घरलाई एक शुभस्थान बनाउने दिशामा मार्गदर्शन गर्नेछन्।

वास्तुशास्त्र अनुसार २० घर बनाउदा ध्यान दिनु पर्ने टिप्सहरू:

1.भूमि चयन: 

घर बनाउनु अघि जमिनको छनोट गर्दा, उत्तर-पूर्व दिशामा अवस्थित समतल र उच्च भूमि उत्तम मानिन्छ।

2.मुख्य ढोका: 

घरको मुख्य ढोका उत्तर, पूर्व, वा उत्तर-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ। यसले घरमा सकारात्मक ऊर्जा भित्र्याउँछ।

3.बेडरूमको स्थान:

 शयनकक्ष (बेडरूम) घरको दक्षिण-पश्चिम दिशामा राख्नुपर्छ। यसले परिवारको मुखियालाई स्थायित्व र शक्ति दिन्छ।

4. भान्साकोठाको स्थान: 

भान्साकोठा दक्षिण-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ। यो आगोको तत्वसँग सम्बन्धित छ र सकारात्मक ऊर्जाको सन्तुलन कायम राख्छ।

5. पानीको स्रोत: 

घरको उत्तर-पूर्व दिशामा पानीको स्रोत (जस्तै कुवा, ट्यांकी) राख्नुपर्छ। यसले स्वास्थ्य र समृद्धि ल्याउँछ।

6. पार्किङको स्थान: 

गाडी राख्ने स्थान उत्तर-पश्चिम दिशामा राख्नुपर्छ। यसले गाडीको सुरक्षा र नियमित प्रयोगमा सहजता ल्याउँछ।

7.मन्दिरको स्थान:

 घरभित्रको मन्दिर उत्तर-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ, यसले आध्यात्मिकता र शान्ति प्रदान गर्छ।

8.सीढ़ीको दिशा:

 घरमा बनाइएको सीढ़ी दक्षिण-पश्चिम दिशामा राख्नुपर्छ। यसले घरको स्थायित्वलाई बढाउँछ।

9.बालकनीको दिशा: 

घरको उत्तर वा पूर्व दिशामा बालकनी राख्नुपर्छ। यसले ताजगी र ऊर्जा ल्याउँछ।

10. रङको छनोट: 

घरको बाहिरी रङ हल्का रङमा हुनु पर्छ, जस्तै सेतो, हल्का पहेंलो, वा हल्का हरियो। यसले सकारात्मकता बढाउँछ।

11.बाथरूमको स्थान: 

बाथरूम वा शौचालयको स्थान दक्षिण-पश्चिम वा उत्तर-पश्चिम दिशामा राख्नुपर्छ। यसले स्वास्थ्य समस्याबाट बचाउँछ।

12. खिड्कीको दिशा: 

पूर्व र उत्तर दिशामा धेरै खिड्किहरू राख्नुपर्छ, ताकि प्राकृतिक प्रकाश र हावा पर्याप्त मात्रामा घरभित्र आउन सकून्।

13. भवनको आकार: 

भवनको आकार चौकोन वा आयताकार हुनु उत्तम मानिन्छ। यो सन्तुलन र स्थिरता ल्याउँछ।

14. स्लोप: 

भवनको छानो उत्तर-पश्चिम दिशामा थोरै झुकेको हुनु पर्छ। यसले जल तत्वको प्रभावलाई नियन्त्रणमा राख्छ।

15. पिलरको स्थान:

 घरको केन्द्रमा पिलर वा खम्बा राख्नु हुँदैन। यसले ऊर्जा प्रवाहमा बाधा पुर्याउँछ।

16. खाना खाने कोठाको स्थान: 

डाइनिङ रुम दक्षिण-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ। यसले परिवारमा स्नेह र एकताको वृद्धि गर्छ।

17.बगैँचा: 

यदि बगैँचा बनाउने योजना छ भने, उत्तर-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ। यसले प्राकृतिक ऊर्जा बढाउँछ।

18. ग्यारेजको स्थान: 

ग्यारेज उत्तर-पश्चिम दिशामा राख्नुपर्छ, जसले गाडीको सुरक्षा सुनिश्चित गर्छ।

19. छोटो ओपन स्पेस: 

घरको उत्तर वा पूर्व दिशामा खुला स्थान राख्नुपर्छ। यसले प्राकृतिक प्रकाश र हावाको प्रवाह बढाउँछ।

20.सजावटको सामग्री: 

घरको सजावट गर्दा, अग्नि तत्वको प्रतिनिधित्व गर्ने वस्तुहरू (जस्तै, लाइट्स, मिररहरू) दक्षिण-पूर्व दिशामा राख्नुपर्छ।

वास्तुशास्त्रले घर निर्माणका विभिन्न चरणहरूमा प्राकृतिक ऊर्जा र तत्वहरूको सन्तुलन कायम राख्ने तरिकाहरूको मार्गदर्शन गर्छ। यी २० टिप्सहरू अपनाउँदा, घरमा सुख, शान्ति, र समृद्धि ल्याउन सकिन्छ। वास्तुशास्त्रका यी सल्लाहहरूले घरलाई वास्तु अनुकूल बनाउन मात्र होइन, परिवारको जीवनमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्छ।