गृह प्रवेश पूजाका लागि के के चाहिन्छ ? सामग्री र विधिको पूर्ण विवरण

गृह प्रवेश पूजा हिन्दू धर्ममा एक महत्वपूर्ण धार्मिक अनुष्ठान हो, जुन नयाँ घरमा प्रवेश गर्नुअघि गरिन्छ। यस पूजालाई घरको शुद्धिकरण र शुभारम्भको रूपमा लिइन्छ। जब कुनै व्यक्ति नयाँ घरमा बस्न लाग्छ, त्यहाँ सकारात्मक ऊर्जा आओस्, नकारात्मक असरहरू हटून्, र घरमा सुख, शान्ति तथा समृद्धि रहोस् भन्ने कामनाका साथ यो पूजा गरिन्छ। पूजाको क्रममा देवता–देवीको आह्वान, मन्त्रपाठ, हवन, र वास्पिक शुद्धिकरण गरिन्छ, जसले वातावरणलाई पवित्र बनाउने विश्वास गरिन्छ।

यो पूजा शुभ मुहूर्तमा गरिनु विशेष आवश्यक हुन्छ, किनभने शास्त्रअनुसार समयको प्रभाव जीवनमा सकारात्मक वा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। गृह प्रवेश पूजा श्रद्धापूर्वक, विधिपूर्वक, र ब्राह्मणको सल्लाहमा गरिएमा नयाँ घरमा स्थायी शान्ति, सौहार्दता, र समृद्धिको वास रहन्छ भन्ने धार्मिक मान्यता छ। त्यसैले, यो पूजा केवल एक धार्मिक अनुष्ठान नभई नयाँ जीवनको सुरुवातलाई सफल, शुभ र सकारात्मक बनाउने पवित्र संस्कार पनि हो।

१. गृह प्रवेश पूजाको महत्व

गृह प्रवेश पूजाको महत्व हिन्दू धर्ममा अत्यन्त गहिरो छ। नयाँ घरमा प्रवेश गर्नु केवल भौतिक बसाइँ सराइ मात्र होइन, त्यो एक नयाँ जीवनको सुरुवात पनि हो। यस सुरुवातलाई पवित्र, सुरक्षित र शुभ बनाउनको लागि गृह प्रवेश पूजा अनिवार्य मानिन्छ। यो पूजाको मूल उद्देश्य घरको चारैतिर शुद्ध वातावरण सिर्जना गर्नु, नकारात्मक ऊर्जा हटाउनु, र जीवनमा सुख, शान्ति तथा समृद्धि ल्याउनु हो।

यस पूजाले घरमा वास्तु दोष निवारण गर्ने र दुष्ट शक्तिहरूको नाश गर्ने विश्वास गरिन्छ। हवन, मन्त्रपाठ, र पूजाबाट उत्पन्न हुने स्पन्दनहरूले घरभित्र सकारात्मक ऊर्जा भरिन्छ, जसले मानसिक शान्ति, स्वास्थ्य, र आर्थिक समृद्धिमा सहयोग पुर्‍याउँछ। साथै, घरमा वास गर्ने देवी–देवताको कृपा प्राप्त होस् भन्ने उद्देश्यले पनि पूजा गरिन्छ।

गृह प्रवेश पूजा गर्दा शुभ साइत रोज्नु अति आवश्यक हुन्छ। पण्डित वा ज्योतिषीको सल्लाहमा तय गरिएको उचित समय र विधिपूर्वक गरिएको पूजा अझ प्रभावकारी हुन्छ। यसले घरमा बस्ने परिवारको जीवनमा दीर्घकालीन सौभाग्य, समृद्धि र धार्मिक शान्ति ल्याउने विश्वास गरिन्छ। यसैले, गृह प्रवेश पूजा केवल परम्परा नभई एक आध्यात्मिक र वैज्ञानिक दृष्टिले महत्वपूर्ण संस्कार हो।

२. गृह प्रवेश पूजाका लागि आवश्यक सामग्रीहरू

1.पूजा सामग्रीहरू

सामग्री	प्रयोग/महत्व
श्रीखण्ड, चन्दन, अवीर, सिन्दूर, केशरी	टिका र पूजामा प्रयोग हुने पवित्र वस्तुहरू
जौ, तिल	समृद्धिको प्रतीक
ताजा फूल, दुबो	पवित्रता र शुभ संकेत
धूप, बत्ती, कपूर	वातावरण शुद्ध गर्न र सुगन्धित बनाउन
सस्यूं	विशेष पूजा वनस्पति
जनै (१४ जोर)	पवित्र धागो, पूजाको अभिन्न भाग
सुपारी (१४ गोटा)	स्थायित्व र समृद्धिको प्रतीक
वस्त्र (रातो, सेतो, पहेँलो)	देवी–देवतालाई अर्पण गर्न
रक्षा धागो	सुरक्षा र शक्तिको प्रतीक
लक्ष्मीको सौभाग्य सामग्री (१ जोर)	धन र समृद्धिको आशिष्

2. नैवेद्य (प्रसाद सामग्री)

अपुंगो (विशेष प्रकारको रोटी/मिठाइ)
विभिन्न फलहरू (केरा, स्याउ, अड्डूर आदि)
नरिवल (पवित्रता र पूर्णताको प्रतीक)
घरमा बनेको खीर, हलुवा जस्ता मिठाइहरू
पञ्चामृत (दूध, दही, घिउ, मह, चिनी)

3. हवन सामग्री

सामग्री	प्रयोग
हवन सामग्रीको प्याकेट	हवनमा प्रयोग हुने जडीबुटी र दाउरा/ samidha
घिउ (१ पाउन्ड)	आहुति दिन प्रयोग हुने
सुकेको नरिवल	हवन सामग्री
नवग्रह अन्नको पोका	नवग्रह शान्तिका लागि
सुपारी (९ गोटा)	नौ ग्रहका लागि अर्पण

4. विशेष पूजाको सामग्री

सप्तमृत्तिका (७ प्रकारको माटो)
पञ्चरत्न (५ रत्न)
सर्वोषधि (विविध औषधीय जडीबुटीहरू)
पवित्र पातहरू (आँप, पिपल, बेल, तुलसी)
कलश (५ वटा)
भेटी सामग्री (धातु वा नगद)

5. अन्य सामग्रीहरू

स्टेरोफोम प्लेट र कचौरा (२५/२५ थान)
आल्मुनियम फोइल (१ रोल)
प्लास्टिक चम्चा (७ थान)
पेपर टावेल वा कपडा
सिदा: चामल, दाल, बेसार, नुन, घिउ, फलफूल, तरकारी, द्रव्य आदि

३. पूजाको तयारी र अवधि

अवधि: २.५ देखि ३ घण्टा (विधिपूर्वक गरिएमा)
पण्डितसँगको परामर्श: पूजाको मुहूर्त, विधि, र सामग्रीको सूची
घरको पूर्ण सफाइ
शुभ मुहूर्तको छनोट: पञ्चाङ्ग अनुसार पण्डितबाट
सकारात्मक भावना र शुद्ध मनले सहभागिता

४. वातावरणमैत्री पूजाका लागि सुझावहरू

अबीर, कपूरको प्रयोग सीमित गर्नुहोस्
धूप/बत्तीको प्रयोग गर्दा प्राकृतिक र कम धुवाँयुक्त वस्तुहरू रोज्नुहोस्
प्लास्टिकको प्रयोग कम गर्नुहोस्, सकेसम्म जैविक सामग्री अपनाउनुहोस्
पूजापछि बाँकी सामग्री सही तरिकाले व्यवस्थापन गर्नुहोस्

५. निष्कर्ष

गृह प्रवेश पूजा केवल एक धार्मिक कर्तव्य मात्र होइन, त्यो नयाँ जीवनको शुभ सुरुवात हो। उपयुक्त तयारी, पवित्र भावना, र विधिपूर्वक गरिएको पूजा तपाईंको नयाँ घरमा शान्ति, सुख, र समृद्धिको प्रवेशद्वार बन्न सक्छ।
पण्डित वा जानकार गुरुसँग सल्लाह गरेर यदि तपाईँले माथिका सामग्रीहरू तयारी गर्नुभयो भने तपाईँको गृह प्रवेश पूजाले पूर्णता पाउनेछ।